Dikkat çeken analiz: Türkiye’nin kayıp yıllarını not artışları telafi edemeyecek

Reuters’ın uluslararası uzmanlarla yaptığı analiz, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu birçok gelişmekte olan ülkenin kredi notlarının yükseldiğini, ancak bu ülkelerin son 10-15 yılda kaybettikleri ekonomik avantajları kredi notu artışlarıyla telafi edemeyeceği tespitinde bulundu.

Reuters’ın uluslararası uzmanlarla yaptığı analiz, Türkiye dahil birçok gelişmekte olan ülkenin kredi notlarının yükselmesine rağmen, bu ülkelerin son 10-15 yılda yaşadıkları ekonomik kayıpları telafi edemeyeceklerini gösteriyor.

Salgın ve savaşın etkilerinin azalması, mali ve parasal politikalardaki iyileşmeler ve borç yapılandırmaları gibi faktörler not artışlarını desteklese de, bütçe açıkları ve borç yükü gibi sorunlar hala devam ediyor.

Not artışı borç durumuyla çelişiyor

Reuters’ın analizine göre, Brezilya, Nijerya ve Türkiye’den, en riskli konumdaki Mısır ve Zambiya’ya kadar birçok gelişmekte olan ülkenin kredi notlarının yeniden yükseltilmeye başlandığına dair işaretler artıyor. Ancak ülkelerin borçlanma maliyetlerini yakından izleyen ekonomistler, kredi notlarının yükseltilmesinin borç baskılarının arttığı uyarılarıyla çeliştiğini belirtiyorlar.

Bank of America’ya göre, kredi derecelendirme kuruluşları S&P, Moody’s ve Fitch bu yıl değerlendirdikleri ülkelerin dörtte üçünün kredi notunu yükseltti. Değerlendirilen ülkelerin kredi notlarının neredeyse tamamı koronavirüs salgınının ilk yılında düşürülmüştü. Dünya genelindeki faiz artışlarının durdurulmasıyla, kredi notlarının daha da artırılabileceği düşünülüyor.

“Notlar mali politika adımları ve parasal sıkılaştırmayla yükseltildi”

Moody’s, gelişmekte olan ekonomiye sahip 15 ülkenin kredi notu görünümünü pozitif olarak korurken, S&P ise 17 ülkenin kredi notu görünümünü pozitif olarak değerlendiriyor. Fitch ise küresel finansal kriz sonrası kredi notu artışlarından bu yana en yüksek pozitif görünüm oranına sahip. Fitch’in ülke notları grubu başkanı Ed Parker, ülkelerin kredi notlarının birçok sebepten dolayı artırıldığını belirtti. Parker’ın açıklamasına göre, bazı ülkelerin kredi notları koronavirüs ve Ukrayna savaşı kaynaklı enerji fiyat artışlarının etkisinin azalmasıyla, diğer ülkelerin kredi notları ise ülkelerin attıkları parasal ve mali politika adımlarının desteğiyle yükseltildi.

Kredi notlarının düşürülme dönemi

Ancak işin garip kısmı, son zamanlarda kredi notlarındaki artışın notların düşürüldüğü son 10 ila 15 yılı telafi edemeyecek olması. Türkiye, Güney Afrika, Brezilya ve Rusya, bahsi geçen dönemde yatırım yapılabilir seviyedeki notlarını kaybederken, Körfez ülkeleri dışında neredeyse her yerde görülen borç krizleri, ortalama gelişmekte olan piyasalar (EM) kredi notunun eski seviyesinden bir kademe daha düşük seviyeye gerilemesine yol açtı.

M&G Investments’ta analist olan Eldar Vakhitov, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) bu yıl gelişmekte olan piyasalardaki ortalama mali açığın gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) %5.5’ine yükseleceği yönündeki tahminine işaret etti. Gelişmekte olan piyasalarda geçen yılki mali genişlemenin tek seferlik bir durum olduğuna ve 2024’te bunun tersine çevrileceğine inanılıyordu. Ancak şimdi, gelişmekte olan piyasaların mali açığının 2029’a kadar GSYH’nin %5’inin üzerinde kalması bekleniyor.

Notlar neden yükseltildi?

“Bazı ülkeler için her şey başladıkları nokta ile ilgili,” diyen Vakhitov, bütçe açıkları hâlâ büyük olsa da en azından koronavirüs salgını döneminde çıktıkları zirvelerden gerilediklerini belirtti. Zambiya gibi birkaç ülke borç yapılandırmalarından çıkmanın getirdiği doğal yükselişten faydalanırken, bazı ülkeler ise mali ve parasal politikaları iyileştiriyor.

Enflasyon sorunuyla doğrudan baş etmesiyle birkaç kez notu yükseltilen Türkiye ve temerrüt endişelerinden kurtulmuş gibi görünen Mısır’ın piyasa fiyatlamalarına göre birden fazla not artışı yaşamaları bekleniyor. Vakhitov, “Fakat derecelendirme kuruluşları yavaş hareket etmeye meyilli olur, dolayısıyla notları yükseltmeleri genellikle uzun zaman alır” dedi.

Kaynak: HABER MERKEZİ