Derealizasyon nedir, belirtileri ve tedavi yolları nelerdir?

Derealizasyon bozukluğu, her zaman veya sıklıkla kendinizi bedeninizin dışından gördüğünüzü hissettiğinizde veya etrafınızdaki şeylerin gerçek olmadığını hissettiğinizde veya her ikisinde birden ortaya çıkar. Duyarsızlaşma ve derealizasyon duyguları çok rahatsız edici olabilir. Kendinizi bir rüyada yaşıyormuş gibi hissedebilirsiniz.

Pek çok insan bir noktada geçici bir duyarsızlaşma veya derealizasyon deneyimi yaşar. Ancak bu duygular ortaya çıkmaya devam ederse veya hiçbir zaman tam olarak kaybolmazsa ve işlevlerinizi yerine getirmenizi zorlaştırırsa, bu muhtemelen duyarsızlaşma-derealizasyon bozukluğudur. Bu durum şiddet, istismar veya diğer aşırı stres gibi travma yaşayan kişilerde daha yaygındır.

Depersonalizasyon olarak da anılan derealizasyon bozukluğu ciddi olabilir ve ilişkilerinize ve işinize engel olabilir. Ayrıca diğer günlük aktiviteleri de bozabilir. Duyarsızlaşma-derealizasyon bozukluğunun ana tedavisi, konuşma terapisi olarak da bilinen psikoterapidir. Bazen ilaçlar da kullanılır.

Derealizasyon belirtileri nelerdir?

Kısa süreli duyarsızlaşma veya derealizasyon deneyimleri oldukça yaygındır. Ancak bu semptomların kalıcı ve tekrarlayan nöbetleri işte, okulda ya da hayatınızın diğer önemli alanlarında sorunlara neden olabilir. Bu nöbetler sırasında bedeninize ya da çevrenize bağlı olmama duygunuzun gerçek değil, yalnızca his olduğunu bilirsiniz.

Durumun deneyimini ve duygularını tanımlamak zor olabilir. “Çıldırmak” endişesi, var olduğunuzu kontrol etmeye ve neyin gerçek olduğunu bulmaya odaklanmanıza neden olabilir.

Semptomlar genellikle orta veya geç ergenlik döneminde veya erken yetişkinlik döneminde başlar. Depersonalizasyon-derealizasyon bozukluğu çocuklarda ve yaşlı erişkinlerde nadirdir.

Duyarsızlaşma belirtileri

Duyarsızlaşma belirtileri şunlardır:

• Düşüncelerinizi, duygularınızı, bedeninizi veya bedeninizin bir kısmını dışarıdan gördüğünüz hissi. Örneğin kendinizin üzerinde havada süzülüyormuş gibi hissedebilirsiniz.
• Bir robot gibi hissetmek ya da ne söylediğinizin ya da nasıl hareket ettiğinizin kontrolünün sizde olmadığını hissetmek.
• Vücudunuzun, bacaklarınızın veya kollarınızın çarpık veya doğru şekilde değilmiş gibi görünmesi hissi. Veya normalden daha büyük veya daha küçük görünebilirler. Ayrıca başınızın pamuğa sarıldığını da hissedebilirsiniz.
• Çevrenizdeki dünyaya karşı duyularınızın veya tepkilerinizin duygusal veya fiziksel uyuşukluğu.
• Anılarınızın duygudan yoksun olduğu hissi ve bunlar sizin kendi anılarınız olabilir veya olmayabilir.

Derealizasyon en yaygın belirtileri

Derealizasyon belirtileri şunları içerir:

• Sanki bir filmde ya da rüyada yaşıyormuşsunuz gibi, insanların ve çevrenizin gerçek olmadığını hissetmek.
• Sanki cam bir duvarla ayrılmışsınız gibi, önemsediğiniz insanlardan duygusal olarak kopuk hissetmek.
• Ortamın olağan şeklinin dışında görünmesi, bulanık ya da renksiz olması. Veya sadece iki boyutları varmış gibi görünebilirler, yani düzdürler ve derinlikleri yoktur. Veya çevrenizin daha fazla farkında olabilirsiniz ve onlar normalden daha net görünebilirler.
• Yakın geçmişteki olayların uzak geçmiş gibi gelmesi gibi gerçek olmayan zamanla ilgili düşünceler.
• Uzaklık ve nesnelerin boyutu ve şekli hakkında gerçekçi olmayan düşünceler.
• Duyarsızlaşma-derealizasyon bozukluğu nöbetleri saatler, günler, haftalar veya aylar sürebilir. Bazı insanlarda bu nöbetler, zaman zaman daha iyi veya daha kötü olabilen, devam eden duyarsızlaşma veya gerçekdışılık duygularına dönüşür.

Ne zaman doktora görünmeli

Duyarsızlaşma veya derealizasyon duygularının geçmesi yaygındır ve her zaman endişe kaynağı değildir. Ancak çevrenizden kopma ve çarpıklık gibi devam eden veya ciddi duygular, duyarsızlaşma-derealizasyon bozukluğunun veya başka bir fiziksel veya zihinsel sağlık durumunun işareti olabilir.

Aşağıdaki durumlarda duyarsızlaşma veya derealizasyon duygularınız varsa bir doktora görünün:

• Sizi rahatsız ediyor veya duygularınızı bozuyor.
• Bir yere gitmek yada geri gelmekte zorluk yaşıyorsanız
• İşin, ilişkilerin veya günlük aktivitelerin önüne geçiyorsa, sizi engelliyor.

Kaynak: MUSTAFA BAYGIN/ÖZEL HABER