Adana Sanayi Odası’nda (ADASO) yatırımcılara Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi’ndeki (TAYSEB) teşvik ve avantajlar anlatıldı. Adana Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Kıvanç, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi’nin stratejik konumu, sunduğu teşvikler ve sağladığı avantajlarla yatırımcılar için cazip bir merkez olduğunu söyledi.
Adana’nın parlayan yıldızları olan Ceyhan ve Yumurtalık bölgelerinin öneminin her geçen gün arttığına değinen Başkan Kıvanç, “Ceyhan ve Yumurtalık bölgeleri, Adana’nın ekonomik dinamiklerini değiştiren ve geleceğe dair umut vadeden bölgelerdir. Bu bölgelerin önemi her geçen gün artmaktadır. Kimya OSB, Ceyhan Petrokimya Endüstri Bölgesi, Ceyhan OSB, SASA Özel Endüstri Bölgesi gibi birçok önemli yatırım burada. Bunun yanı sıra, bölgemizde yeni bir konteyner limanı da inşa edilecek. Mevcut limanlara ek olarak yapılacak bu yeni liman, bölgenin lojistik kapasitesini artıracak ve uluslararası ticareti daha da kolaylaştıracaktır. Adana, bu yatırımların hayata geçmesiyle birlikte Türkiye yüzyılında yeni bir ekonomik güç merkezi olacaktır. Bu nedenle bu bölgemiz birçok sektör için önemli bir yatırım ve gelişim limanıdır.” dedi.
Ticaret Bakanlığı Serbest Bölgeler Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Cem Topbaş ise konuşmasında serbest bölgelerin tanıtılmasına yönelik tüm etkinliklerde aktif rol oynamak konusunda gayret gösterdiklerini söyledi. Serbest bölgelerle, belirli sınırlı alanlarda dış ticaretle ilgilenen firmalara ilave teşvik ve avantajlar sağlayıp yatırım ortamını çeşitlendirmeyi amaçladıklarını ifade eden Mehmet Cem Topbaş, Türkiye’deki serbest bölgelerin ihracatın ve doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının artırılması, istihdamın genişlemesi, ileri teknoloji teknik transferlerinin hızlandırılması ve bölgesel kalkınmaya katkı sağlanması amaçlarıyla kurulduğunu belirtti.
Türkiye’de ilk Antalya ve Mersin’de serbest bölge kurulduğunun bilgisini veren Topbaş, şu anda ülkede 19 serbest bölge olduğunu, bu sayının artırılması için çalıştıklarını dile getirdi. Topbaş, serbest bölgelerde verilen destekler içinde vergi desteğinin önemli yer tuttuğunu vurguladı ve temel hedeflerinin serbest bölgelerde özellikle ihracata dayalı üretim yapmak olduğunu belirtti:
“Serbest bölgelerdeki ihracat 2002-2023 döneminde 2.3 milyar dolar seviyesinden yaklaşık 5.5 kat artışla 12.7 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Serbest bölgelerden gerçekleştirilen satışlar içinde ihracatın payı yüzde 37 seviyelerinden yüzde 71.4 seviyesine, toplam istihdam ise 28 binden 2023 yılı sonu itibarıyla 99 bin seviyesine ulaşmıştır. 2024 Nisan ayı itibarıyla ise ihracatımız geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3.8 oranında artarak 4 milyar dolar seviyesine gelmiştir. Bu da toplam satışlar içinde yaklaşık yüzde 75 gibi bir seviyeye doğru ilerliyor.”
TAYSEB Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Eren, mensubu olduğu Tekfen grubunun 68 yıllık birikimle 41 şirket ve 12 bin çalışanıyla inşaattan tarıma kadar pek çok alanda faaliyet gösterdiklerini söyledi. Kurucu ve işleticisi oldukları TAYSEB’e ayrı bir önem verdiklerini belirten Eren, şunları kaydetti:
“Son yıllarda serbest bölgemizde faaliyet gösteren kullanıcılarımızın büyük birçoğu, enerji başta olmak üzere başka alanlarda da yatırımlar yapıyor. Biz de özellikle kurucu ve işletici olarak burada yer alan yatırımcılarımızın amaçlarına hizmet edecek altyapı yatırımlarını yapmaya devam ediyoruz. Üçüncü faza da başladık. Serbest bölgemizin her yıl artan dış ticaret hacmi bizlere de ayrıca gurur veriyor.”
Serbest bölgelerin artık Türkiye ekonomisinde ciddi bir yere sahip olduklarını kaydeden TAYSEB İşletme Müdürü Yusuf Dinçsoy ise, 19 serbest bölgenin ticaret hacminin 32 milyar doları bulduğunu bidirdi. Türkiye’de en fazla ihracat yapan şehirler sıralaması değil, bir sıralama yapılacak olsa serbest bölgelerin 5. sırada olacağını aktaran Dinçsoy, buralarda 100 bine yakın istihdam sağlandığını, gelecek yıllarda yeni serbest bölgelerin kurulması ve potansiyeli olan serbest bölgelerin dolmasıyla istihdam sayısının artacağına dikkat çekti.
Serbest bölgelerin avantajlarına değinen Dinçsoy, şunları kaydetti: “Serbest bölgede üretim gerçekleştiren işletmeler kurumlar vergisinden ya da gelir vergisinden tamamıyla muaf. Ürünlerin en az yüzde 85’ini ihraç ediyorsanız çalıştırmış olduğunuz işçilerin de ücretleri gelir vergisinden muaf. Bununla beraber serbest bölgelerde yerli, yabancı olmaksızın tüm firmalar, tüm kullanıcılar eşit statüye sahiptir. Serbest bölgelerimize, ister yurt içinden, ister yurt dışından getirilen eşyalar için herhangi bir gümrük vergisi ödenmez. KDV mükellefi olmaması nedeniyle bir KDV alacağı da doğuyor doğuyor. Depolama sınırsız süre sınırlaması yok. Çok uzun uzun formaliteler yok. Bürokrasi minimum düzeyde. Serbest bölgede elde edilen kazanç ve gelirleri çok rahatlıkla transfer edebilirsiniz.”
Ham maddeyi Türkiye’den sağlayıp yurt dışına satabilen işletmeler için serbest bölgelerin büyük avantaj sağladığını aktaran Dinçsoy, bu alanlarda yatırım yapan kullanıcılara 45 yıl süreyle faaliyet ruhsatı verildiğini, faaliyete devam etmek isteyenlerin açık alanda değil binayı devletten kiralayarak faaliyetini sürdürebildiğini ifade etti. Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi’nin 1990 yılında kurulduğunu 3,6 milyon metrekare alanda faaliyet gösterdiğini dile getiren Dinçsoy, 1.600’ün üzerinde çalışan bulunduğunu aktardı. Bugüne kadar 13 milyar dolar civarında bir işlem hacmi gerçekleştiğini aktaran Dinçsoy, geçen seneyi 1,7 milyar dolar işlem hacmiyle kapattıklarını belirtti. TAYSEB’in İskenderun Körfezi’nin tam kalbinde yer aldığını, Süveyş kanalına ve Orta Doğu pazarlarına yakın bir mesafede olduğunu bildiren Dinçsoy, şöyle devam etti: “Gelen tüm kullanıcılarımıza sahasına kadar ki tüm altyapıyı herhangi bir bedel talep etmeden götürüyoruz Bizler araziyi satmıyoruz. Araziyi metrekaresi 2,2 dolar gibi cüzi bir kiralama bedeli ile kiralıyorsunuz. Mersin Limanı’na yaklaşık 150 kilometre mesafedeyiz, İskenderun Limanı’na 70 kilometre mesafedeyiz. Serbest bölgemiz içinde bi firmaya ait liman bulunuyor. Bugün için 30 kullanıcımız var. Bunun 5’i yabancı kullanıcı, 25’i yerli kullanıcı. Sayımız az görülse bile ticaret hacmi bakımından diğer serbest bölgelerin altında kalmayacak bir ticaret hacmine sahibiz. Yatırımcılarımızı bekliyoruz. Bu yatırımcılarımıza elektrik, su, doğal gaz gibi tüm altyapıyı hazır bir şekilde de teslim etmek için bekliyoruz. Şayet faaliyetiniz üretimse hedef pazarınız ihracatsa kesinlikle serbest bölgede olmalısınız diyorum.”
Konuşmaların ardından Ticaret Bakanlığı Serbest Bölgeler Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Cem Topbaş, TAYSEB Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Eren, TAYSEB Yönetim Kurulu Başkan Vekili Aydın Erdemir ve TAYSEB İşletme Müdürü Yusuf Dinçsoy, katılımcıların serbest bölgelere ilişkin sorularını cevapladı.
Kaynak: YUSUF YILDIZ/ÖZEL HABER
