Modern dünyanın geçmeyen hastalığı: Nedir bu kronik stres!

MUSTAFA BAYGIN/ÖZEL HABER

Obezite, diyabet , kalp hastalığı, depresyon ve artrit gibi otoimmün bozuklukların tümü, doktorların nadiren bahsettiği gizli bir nedenden kaynaklanabilecek durumlardır: Kronik stres!

Ve tüm bu sorunlar son 50 yılda endişe verici oranlarda artıyor.

Kronik stres asla baş edebilecek şekilde evrimleşmediğimiz bir şeydir. İlkel zamanlarda streslerimiz kısa vadeliydi; örneğin ya kıtlıktan, kuraklıktan ya da yırtıcı bir hayvanın saldırısından kurtuldunuz ya da hayatta kalamadığınız anlarda vardı.

Ancak modern yaşamda sosyal koşullar, kronik (uzun süreli ve kalıcı) ve vücudumuz için toksik olan stresin oluşmasına yardımcı oldu.

Kronik stresin ana nedenleri

Amerikan Psikoloji Derneği tarafından yaptırılan yıllık bir anket, modern dünyanın dört ana kronik stresini iş, para, aile sorumlulukları ve sağlık olarak tanımlıyor.

Bu tür sürekli dırdırcı endişelerin yükü, telafisi olmayan tekrarlanan, sürekli toksik strese neden olur.

Vaktinde önce ölüm getiriyor

Toksik stres, hipertansiyon (yüksek tansiyon), diyabet ve kalp hastalığı gibi durumların ilerlemesini hızlandırarak bizi vaktinden önce öldürebilir. Ancak çoğu doktor stresi görmezden geliyor ya da sadece sözde bağlılık gösteriyor.

Önde gelen tıbbi kuruluşlar tarafından teşvik edilen diyabet ve kalp hastalıkları tedavi standartları, stresin sağlık sorunları için bir risk faktörü veya tedavi hedefi olduğu konusunda neredeyse hiç bir fısıltı bile sunmuyor.

Ancak on yıllardır süren iyi nörolojik bilimlerden, şiddetli veya sürekli stresin bu yaygın hastalıkların risklerini artırdığını ve çoğu hastalığın tedavisini zorlaştırdığını biliyoruz.

Çocukluk deneyimlerimiz belirleyici

Çocuklukta olumsuz deneyimlere maruz kalmanın yetişkinlikte fiziksel ve zihinsel hastalıkların güçlü bir göstergesi olduğunu da biliyoruz.

Okyanustaki yanardağlar gibi, strese tepki sistemlerimizde patlak veren sorunların çoğu, farkındalığımızın derinliklerinde yatıyor ve büyük hastalıklara dönüşene kadar fark edilmiyor.

Ancak toksik stresin mekanizmalarının birçoğu açıkça görülüyor. Para konusunda çok fazla endişelenmek, günde iki saatten fazla televizyon izlemek gibi hareketsiz veya sağlıksız davranışlara yakalanma olasılığımızı kabaca iki katına çıkarır; internette sörf yapmak; aşırı uyumak veya aşırı uyumak; daha fazla yemek; alkol ve sigara içmek .

Yeterince uzun süre uygulandığında bu faktörler, diyabet ve kalp hastalığı gibi ciddi hastalıklara yakalanma riskimizi önemli ölçüde artırır.

Teknoloji (modern ve o kadar da modern olmayan) da bir rol oynamaktadır.

Bizi şişmanlatıyor

Hem akut stres hem de kronik stres, vücudumuzun dokulardaki hücreleri acil enerji için kullanabileceğimiz şekerlere parçaladığı katabolik durumları tetikler.

Ancak modern kronik stresler bizi çok uzun süre katabolik durumda tutuyor. Bu, serbest bıraktığımız şekeri yakmadığımız ve onun yerine tekrar vücudumuzda depolandığı anlamına gelir.

Ancak geri döndüğünde karınlarımız gibi yanlış yerlerde yağ olarak depolanır. Bu aynı zamanda bizi normalde sağlıklı kemikleri ve kasları korumak için kullanılacak enerjiden de etkili bir şekilde mahrum bırakır.

Stres iştahı arttırıyor

Ayrıca stresin yol açtığı iştah nedeniyle daha da şişmanlıyor ve hastalanıyoruz.

Tüm hayvanlar gibi biz de hızlı bir şekilde stresten kurtulma arayışındayız. Stresin pek çok insanı içki içmeye, sigara içmeye veya kumar oynamaya itmesine şaşmamak gerek. Ayrıca çoğumuz sindirim sistemimizden gelen sinyalleri yanlış okuyabilir, örneğin kaygının tetiklediği mide çalkalanmasını açlıkla karıştırabiliriz.

Daha sonra mideden gelen bu sıkıntı sinyallerini yemek yiyerek sakinleştirebileceğimizi öğreniyoruz.