Fatih Sultan Mehmet’in nadir madalyonu Londra’da satışa çıkıyor

Yaklaşık 20 yıl önce yeniden keşfedilen ve Fatih Sultan Mehmet’in tılsım olarak kullandığı düşünülen bronz portre madalyonu, Londra’daki bir müzayede evinde 2024 Mayıs’ta satışa çıkartılacak.

Fatih Sultan Mehmet’in şehzadeliği dönemine tarihlenen madalyon üzerine işlenmiş portresi, Bonhams Müzayede Evi tarafından 1,5 ila 2 milyon İngiliz Pound’u tahmini satış bedeliyle açık artırmaya çıkartılacak. Bu paranın Türk Lirası olarak karşılığı 62 milyon ila 82 milyon yapıyor.

İtalyan Rönesans dönemi madalyonlarının yer aldığı bir koleksiyonda 2000 yılında keşfedilen eserin kenarlarında Latince “Büyük Prens, Büyük Emir, Sultan Mehmet Efendi” yazıyor. Madalyonun arkasında herhangi bir tasarım veya yazının bulunmaması, taşınabilir boyutta olması ve üst kısmındaki küçük delik, bu madalyonun bir tılsım olarak kullanıldığını düşündürüyor.

Ancak madalyonu hangi sanatçının yaptığına dair bir bilgi yok ve bu konuda eserin üzerinde herhangi bir imza ve yazı yer almıyor.

Bonhams İslam ve Hint Sanatı Direktörü Oliver White, “Bu eser, İstanbul’un fethinden önceki 2. Mehmet’i genç bir erkek olarak gösteren bilinen tek madalyon. Madalyonun, Sultan tarafından kişisel bir tılsım olarak giyildiği düşünülüyor.” diyor.

Tılsım Olarak Kullanılan Fatih Madalyonu

Bonhams Müzayede Evi’nin bu Mayıs ayında Londra’daki İslam ve Hint Müzayedesinde satışa sunacağı bu dairesel bronz portre rölyef 20 yıl kadar önce yeniden keşfedildi.

Fatih Sultan Mehmet, hayatının çeşitli dönemlerinde kendi portrelerini sipariş etti. Bunların belki de en bilineni, şu anda Londra’daki Ulusal Galeri’de bulunan Venedikli sanatçı Gentile Bellini’nin yaptığı bir portre.

Fatih, yakında satışa çıkacak olan bu bronz portreyi, muhtemelen Manisa’dayken ya da babasının ölümünden kısa bir süre sonra yaptırmıştı.

1430’ların sonlarında İtalya’daki atölyelerde ortaya çıkan bu tür Rönesans madalyaları, soylulara bir kimlik duygusu sağlıyordu; güven verici derecede sağlam metalden yapılmışlardı ve bir tür kendini tanıtma araçlarıydı.

Fatih’in bu madalyonunun üslup özellikleri, diğer İtalyan çağdaşlarınınkilerle de uyumlu. Kimliği henüz doğrulanamayan yetenekli bir Batılı sanatçı tarafından modellendiği görülüyor. Herhangi bir desen veya yazının bulunmaması, izleyicinin tamamen portreye odaklanmasını sağlarken, Fatih’in profilinin üzerindeki küçük delik, onun boyna asılacak kişisel bir tılsım işlevi gördüğünü gösteriyor.

Bu olağanüstü madalyonun yapıldığı bronzun dayanıklılığı, sonraki yüzyıllarda korunmasını sağlarken, arka yüzünde herhangi bir metin veya ikonografik detayın bulunmaması (tılsım işlevi açısından gereksiz), eserin dikkat çekici arka planının gözlerden uzak olmasına yardımcı oldu. Söz konusu madalyonun Fatih hayatta olduğu sürece sarayda korunduğu düşünülüyor.