Bakan Yumaklı: Hayvancılık destekleriyle üretimde verim ve kalite artacak

Bakan Yumaklı, yeni destekleme modelinin gıda arz güvenliği dikkate alınarak üretim planlaması ekseninde hazırlandığını ifade etti. Verimli, sürdürülebilir ve kaliteli bir üretim modeli hedeflediklerine işaret eden Yumaklı, ülke ihtiyacının yurt içi üretimle karşılanmasını amaçladıklarını vurguladı. “Bu kapsamda yerli gen kaynaklarının korunması ve geliştirilmesi, kayıtların güncel tutulması ile üretim sürecinde yaşanan maliyet artışları ve fiyat istikrarsızlıkları gibi olumsuz koşullardan üreticilerin korunmasını planlıyoruz” dedi.

Yeni destekleme programıyla belirlenen kriterleri yerine getiren işletmeler için ilave destekleme yapılacağına dikkati çeken Yumaklı, şu bilgileri verdi: “Hayvancılık işletmeleri içinde önemli bir paya sahip olan aile işletmelerine ilk defa ilave destek verildi. Kırsalda üretimin ana direği olan kadınlara ve geleceğimizin teminatı gençlere pozitif ayrımcılık yapıldı. Hayvancılıkta yeni destekleme programı ile belirlenen kriterleri yerine getiren işletmelere ilave destekleme yapılacak. Bu sayede üretimde verim ve kalitenin artırılması sağlanacak.”

Hayvansal üretimde yeni destekleme programı, “temel hayvancılık” ve “ürün geliştirme” destekleri olmak üzere iki gruba ayrılıyor. Temel hayvancılık destekleri, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık, arıcılık ve ipek böceği faaliyetlerinin desteklenmesinden oluşuyor. Suni tohumlama, soy kütüğü, yerli sperma, ari işletme, çoban gibi verimlilik kriterlerini sağlayanlara ilave destek sağlanacak.

Ürün geliştirme destekleri başlığı ise çiğ süt, besilik erkek sığır ve tiftik üretimi desteklerini kapsıyor. Ari işletme, kendi tankında soğutma, örgüt üzerinden pazarlama, erkek sığır ağırlığı, kaliteli tiftik ve sözleşmeli üretim gibi verimlilik kriterlerini sağlayanlara ilave destek verilecek. Söz konusu başlıklar kapsamında her bir destek için temel destek tutarı belirlenirken, aile işletmeleri, genç ve kadınlar, birinci derece örgüt üyesi ile planlama bölgeleri gibi yönlendirici kriterleri sağlayan yetiştiricilere temel destek tutarına ilave destek verilecek.

Küçükbaş destekleri ve yeni modelin getirileri

Destekleme tutarları katsayılar üzerinden tespit edildi, performansa dayalı bir destekleme sistemi oluşturuldu. Yeni modelde yönlendirici ve verimliliği artırıcı kriterleri sağlayanlar daha yüksek destek alacak, böylece verimli ve kaliteli üretim teşvik edilecek. Hayvancılık işletmeleri içinde önemli paya sahip olan aile işletmeleri ilk defa ilave desteklerden faydalandırılacak. Kadın ve genç yetiştiricilere pozitif ayrımcılık yapılarak temel desteğe ilave destek verilecek. Tarımsal amaçlı örgütlerin derecelendirilmesi kapsamında birinci derece tarımsal amaçlı örgütlerin üye/ortakları ilk kez temel desteğe ilave destek alacak. Önceden anaç hayvanlar için ödenen küçükbaş destekleri ilk defa kuzu ve oğlaklar için de ödenecek.

Örnek destek tutarları ve artışlar

Üretim planlamasının teşvik edilmesi kapsamında, süt ve besilik materyal üretim planlama bölgesi olarak belirlenen illerde doğan buzağı ve malaklar için temel desteğe yüzde 50, çiğ süt desteğinde ise süt üretim planlama bölgesi illerinde temel desteğe yüzde 40 ilave destekleme yapılacak. Hastalıktan ari işletmelerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması kapsamında, kaliteli damızlık materyalin yurt içi üretimle karşılanması amacıyla ari işletmelerde doğan dişi buzağı/malaklar için temel desteğe ilk defa ilave olarak dört katı daha fazla destekleme sağlanacak. Hastalıktan ari işletmeler veya Avrupa Birliği onaylı işletmelerde üretilen süt için temel desteğe ilave olarak üç kat daha fazla destek verilecek.

2024 yılında buzağı ve malaklar için 1000 lira, kuzu ve oğlaklar için 200 lira, arıcılık için kovan başına 100 lira, ipekböceği için kilogram başına 1000 lira, besilik erkek sığır (karkas) için hayvan başına 500 lira, tiftik üretimi için kilogram başına 80 lira destek tutarı belirlendi.

Su ürünleri destekleri ve performans esaslı destekleme

Su ürünleri yetiştiriciliğinde, proje kapasitesi yıllık 50 ton ve altında bulunan, kapalı devre üretim yapan, üretici birliğine üye, birinci derece tarımsal amaçlı örgüte üye olan işletmelere, her bir teknik kriter için temel destek tutarına ilave teknik kriter desteği verilecek. Küçük ölçekli balıkçılık desteği birim tutarları 2025 yılı için yüzde 43-100 artırıldı. Balıkçı gemisi sahibi veya ortağı kadınlara ise küçük ölçekli balıkçılık desteği yüzde 35 daha fazla ödenecek.