AYM’den tarihi karar! Cumhurbaşkanın rektör ataması anayasaya aykırı

Anayasa Mahkemesi (AYM), üniversite rektörlerinin Cumhurbaşkanı tarafından atanmasına olanak tanıyan KHK ve ilgili yasa hükmünü iptal etti. Bu karar, üniversitelerin özerkliği ve akademik özgürlükler konusunda uzun süredir devam eden tartışmalara yeni bir boyut kazandırdı.

AYM’nin iptal kararına konu olan düzenleme, Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) rektör atama sürecindeki rolünü önemli ölçüde kısıtlarken, rektör olarak atanabilmek için gerekli şartları da değiştirmişti. Kararın gerekçesinde, bu değişikliklerin üniversite özerkliğine aykırı olduğu vurgulandı.

AYM’nin kararı, üniversitelerin özerk yapılarının korunması ve akademik özgürlüklerin güvence altına alınması açısından büyük önem taşıyor. Kararın ardından, üniversitelerde yönetim süreçlerinin nasıl şekilleneceği ve rektör atamalarının hangi kriterlere göre yapılacağı merak konusu oldu.

AYM, iptal kararının yaratacağı olası hukuksal boşluğu göz önünde bulundurarak, kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından itibaren 12 ay sonra yürürlüğe gireceğini belirtti. Bu süre zarfında, ilgili mevzuatta gerekli düzenlemelerin yapılması ve yeni bir rektör atama sisteminin oluşturulması bekleniyor.

AYM’nin kararında şu ifadelere yer verildi:

“Dava konusu kuralla YÖK’ün rektör atama sürecinde; devlet üniversiteleri yönünden aday gösterme, vakıf üniversiteleri yönünden mütevelli heyetinin teklifine olumlu görüş verme şeklindeki rolüne son verilmek suretiyle rektör atama usulü değiştirilmiş, ayrıca atanma şartları, görev süresi gibi rektör atanmasına ilişkin hükümler madde metninden çıkarılmıştır.”

Kararın gerekçesi

Kararda ayrıca şu ifadeler yer aldı:

“Devlet üniversitelerine rektör atanma şartlarında değişiklik öngören kural, Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Dördüncü Bölümü’nde yer alan kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin düzenleme içerdiğinden Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alanda kalmaktadır.”

Son olarak, AYM kararının ve diğer bazı iptallerin 12 ay sonra yürürlüğe gireceği hüküm altına alındı:

“İptal edilmeleri nedeniyle doğacak hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edecek nitelikte görüldüğünden Anayasa’nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasıyla 6216 sayılı Kanun’un 66. maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince bu maddelere, fıkralara, bentlere, ibarelere ve kısma ilişkin iptal hükümlerinin kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak on iki ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görülmüştür.”

Kaynak: HABER MERKEZİ